Partner: Annie (Annie) Arends (1932-2023)
De toren van het klooster als baken en houvast in het lange leven vanJan Jansen (1932-2022)
Vorige week vrijdag waren ze 63 jaar getrouwd. In al die jaren, en ook al in de verkeringstijd, waren ze onafscheidelijk. Jan Jansen en Annie Arends (1932-2023) waren niet alleen man en vrouw en maatjes van elkaar maar ze trokken ook altijd samen op. Maar met het overlijden van Jan Jansen is hieraan een einde gekomen. In de nacht van donderdag op vrijdag overleed hij; thuis in de vertrouwde omgeving van de Kloosterhof. Gas-Jantje, zoals hij in Ootmarsum werd genoemd, is 90 jaar geworden. Met hem is een markante en echte Ootmarsummer heen gegaan.
Een plezierig mens, een trouwe vriend, een trotse vader, een goede werkgever en vooral een levenskunstenaar. Zomaar wat begrippen die op Jan Jansen van toepassing zijn. Bovendien verknocht aan Ootmarsum. Hij werd er geboren en heel zijn lange leven woonde en werkte hij er met veel plezier. Jan Jansen was diepgeworteld in de gemeenschap waaruit hij was voortgekomen. Ootmarsum zat in zijn hart. Hij was misdienaar, verkenner, ondernemer, brandweerman en poaskeerl.
Mooi leven
Hij overleed in alle rust nadat hij eerder in het volle bewustzijn afscheid had genomen van zijn vrouw Annie, zijn kinderen en klein-kinderen. ,,Hij was er eigenlijk wel klaar voor”, zegt zoon Hans Jansen. ,,Hij kon niet meer wat hij wilde en zijn wereld was wel heel klein geworden. Ja, hij had er vrede mee en wij ook. Mijn vader heeft een heel mooi leven gehad en dat vond hij zelf ook.”
Klooster
Het hele leven van Jan Jansen speelde zich af in een straal van nog geen tweehonderd meter van het klooster Maria ad Fontes. Waar hij in die 90 jaar ook woonde, de toren van het klooster kon hij altijd zien, als een houvast en baken voor hem. Zijn geboortehuis stond tussen de Kloosterstraat en de Oostwal, pal naast de voormalige kleuter- c.q. bewaarschool; daar waar nu – in de oude Radboudzaal – de glasblazerij Hot Marks is gehuisvest. De voordeur en de woonkamer bevonden zich aan de Kloosterstraat en de keuken en het varkensschot aan de Oostwal. Het bijzondere aan dit huis was dat de begane grondvloer schuin afliep. Tussen de Kloosterstraat en de Oostwal zat meer dan een meter verschil. ,,Als het hard regende”, weet Hans Jansen, ,,dan liep het water dwars door het huis heen.”
Schöp’n-Jantje
Jan Jansen was zoon van sigarenmaker en latere postbode Jan Jansen ook wel Schöp’n-Jantje genoemd; hij werd 94. De jonge Jansen groeide op in een hechte buurt met families als Heisterkamp en Bank. Noaberschap werd toen nog met hoofdletters geschreven. Waar mogelijk hielpen de buurtbewoners elkaar. Naast hen woonde het echtpaar Kottink: Katt’n Bats en Katt’n Hanna. Toen hij twee jaar was, overleed zijn moeder; z’n vader hertrouwde. Jan Jansen was in zijn jeugd vaak bij de familie Wilms, sliep er ook geregeld. Daaruit ontstond een hechte vriendschap voor de rest van hun leven met Piet Wilms. Na de lagere Jongensschool ging Jan Jansen naar de Mulo in Tubbergen. Als 16-jarige ging hij aan het werk bij het loodgietersbedrijf van Wilmpke Mulder in Oldenzaal. ,,In de avonduren”, vertelt Hans Jansen, ,,haalde hij zijn vakdiploma’s als loodgieter. Daarvoor ging hij ’s avonds vanuit Ootmarsum op de fiets naar de avondschool in Enschede. Dat was heel normaal in die tijd. Dat heeft hem mede gevormd.”
Gas-Jantje
Na de militaire dienst kreeg Jan Jansen een baan bij de Waterleiding Maatschappij Overijssel in Hoge Hexel. Daar plukte Gerard Hulsink hem weg; Jan Jansen kon als allround vakman aan de slag bij het particuliere Gasbedrijf Ootmarsum van Hulsink en Harry Buyvoets. Vandaar ook de naam Gas-Jantje. Hans Jansen: ,,Hij deed er al het technisch werk en vrijdags moest hij in Ootmarsum de deuren langs om het geld op te halen voor het verbruikte gas. Niet iedereen kon dat in die tijd betalen en menigeen vroeg dan wel eens of ze later konden betalen. Mijn vader kon dan geen ‘nee’ zeggen. Daarvoor was hij niet ‘hard’ genoeg en te sociaal. Maar als hij op kantoor kwam, had hij een probleem. Maar dan kwam Gerard Hulsink binnen, trok de portemonnee en betaalde het tekort bij. Maar op den duur wilde hij niet langer langs de deuren en hij begon in 1961 voor zichzelf met een eigen loodgietersbedrijf.” Jan was toen al – in 1959 – getrouwd met Annie Arends, van de Volther-Smid. De eerste jaren woonden ze in bij de familie Reuver aan de Denekamperstraat. Daar werden ook de kinderen Hans en Carla geboren.
Zijn schoonvader, Volther-Smid, regelde het gereedschap waarmee Jan Jansen voor zichzelf begon. Bij zijn eigen vader klopte hij aan voor een autootje maar kreeg nul op het rekest. Omdat hij een eigen bedrijf voor zijn zoon niet zag zitten. ,,Toen bood”, weet Hans Jansen, ,,zijn schoonvader opnieuw uitkomst. Hij regelde een autootje; een Renault-4.” De eerste werkplaats was in de inmiddels leegstaande ouderlijke woning aan de Kloosterstraat-Oostwal. Zijn ouders waren toen al verhuisd naar de Cellenkampstraat. In 1968 verhuisde Jan Jansen met zijn bedrijfje naar De Mors. Hij was het eerste bedrijf – afkomstig uit de binnenstad – dat zich daar vestigde. Nu is Taxi Ootmarsum daarin gehuisvest. Harry Belderink was als enige werknemer zijn steun en toeverlaat. Na hem kwam Leo Schulten in dienst. Hij werkte er 25 jaar tot hij op z’n 61ste met de vut ging. Leo Schulten bewaart goede herinneringen aan Jan Jansen. ,,Hij was een gemoedelijke man en een superfijne baas. Je kon heel goed voor hem werken. Het was een mooie tijd. We hadden ook jaarlijks een bedrijfsuitstapje. Jan Jansen deed dat samen met Harry Buyvoets met wie hij veel samenwerkte en het personeel. Vaak gingen we naar Amsterdam en hadden we een hele mooie dag met elkaar. We werkten hoofdzakelijk in Ootmarsum. Jan en ik gingen er op uit en Annie zat op kantoor. De laatste 10 jaar dat ik er werkte, was Hans de baas.”
Poaskeerls
Jan Jansen had een hechte vriendengroep met onder anderen Piet Wilms en Henk, Hennie en Ben Veldboer. Ook de vrouwen waren daar zeer bij betrokken. Toen Jan Jansen uit militaire dienst kwam, werd hij gevraagd als poaskeerl. Natuurlijk zei hij ‘ja’. Het was voor hem een grote eer; als poaskeerl trad hij in de voetsporen van zijn vader. Herman Buyvoets was zijn maat. Jan Jansen hechtte zeer aan tradities; hij nam er geen loopje mee. Een borrel drinken tijdens het vlöggelen in een café onderweg gebeurde ‘in ’n gaank’, even stoppen was voor hem uit den boze. Ook als oud-poaskeerl bleef hij betrokken bij de aloude paastraditie. Hij was er altijd bij; ging kijken als het paashout de stad in kwam en zong mee: ‘s morgens en ’s middags bij de rondgang om de Wheme en later bij het vlöggelen. Dan ging Annie ook mee. Wat was hij trots dat zoon Hans ook poaskeerl werd en weer later – in 2013 – zijn kleinzoon Stijn. Met de vier generaties poaskeerls van Jansen kwamen ze met foto en al uitgebreid in de krant. Zo lang het ging, liep en zong Jan Jansen mee. Vorig jaar nog zag hij de met paashout volgeladen wagens de stad in komen. Dat deed hem als Ootmarsummer en als oud-poaskeerl goed.
Brandweer
Ruim 30 jaar was Jan Jansen lid van de vrijwillige brandweer van Ootmarsum. Tot zijn 55ste vormde hij samen met mannen als Gait Olde Meule, Ben Veldboer, Gerard Peters en Gait Smellink een hecht korps dat elkaar onder alle omstandigheden half stond. ,,Ze wisten”, vertelt Hans Jansen, ,,dat ze op elkaar konden rekenen wanneer het nodig was.” Jan Jansen legde zijn ziel en zaligheid in de brandweer. Hij genoot van de onderlinge kameraadschap, van de wekelijkse oefenavonden en het nadrinken bij Hennie van de Rozenstruik in het café. Jan Jansen maakte heel wat grote branden mee; bij Tel, bij Stroot, bij hotel-restaurant De Kuiperberg en bij de Twentse Damast fabriek. Hij kon er prachtig over vertellen. Maar hij werd als brandweerman ook ingezet als hulpverlener bij auto-ongelukken met ernstige gevolgen. Dan kwam hij thuis en was hij stil. Daarover praten deed en kon hij niet. De brandweer was zijn ‘ding’ beaamt zoon Hans Jansen. Maar: ,,Als hij niet bij de brandweer was gegaan dan was hij – samen met mijn moeder – lid geworden van de Ootmarsumse boerendansers. Dat vond hij ook prachtig om te doen. Maar de brandweer was eerder.”
Varen
Tussen het werk en de brandweer door vond Jan Jansen ook de tijd voor andere dingen. Hij voetbalde bij KOSC, was decennia lang lid van de kegelclub ’t Siepelke bij Blokhuis-Rolink en hij ging op vakantie met vrienden. Zeilen bij Giethoorn maar ook met de tent op vakantie naar Denemarken. Met zijn bedrijf ging het goed. De vestiging op De Mors werd enkele keren uitgebreid en zoon Hans kwam na de mavo ook vanzelfsprekend in het bedrijf en nam het uiteindelijk over. Dat was ruim 30 jaar geleden; Jan Jansen was nog geen 60 jaar. Op een dag zei Jan Jansen tegen zijn zoon: ‘Ik ga weg. Red oe d’r met. En hij bemoeide zich vervolgens ook niet meer met het bedrijf. Hans kreeg alle ruimte om het bedrijf naar zijn zin te ontwikkelen. En dat deed hij. In 2004 verhuisde Hans Jansen een nieuw en groot bedrijfscomplex aan de Tijinkskamp op een prachtige locatie op De Mors. De ‘eenpitter’ van weleer was en is een prachtig bedrijf geworden met 13 man personeel. Oftewel van alleen een loodgietersbedrijf naar een compleet installatiebedrijf met alle disciplines in huis: van gas tot elektrisch en van duurzame energie tot warmtepompen. Het werkgebied is iets groter geworden dan alleen Ootmarsum maar verder dan een straal van 30 kilometer komt Hans Jansen niet.
Trots
Jan Jansen zei het nooit met zoveel woorden, maar wat was hij trots op wat zijn zoon van zijn bedrijf had gemaakt. Hij kwam er met enige regelmaat en als hij vond dat het nodig was veegde hij de plas ook. Daar bleef het bij, want Jan Jansen vond een andere passie nadat hij met zijn bedrijf was gestopt. Hij kocht zich een sloep en ging vanuit de haven van Vollenhove varen in de Weerribben, met Annie vanzelfsprekend ook aan boord. Hele zomers brachten ze er door; varend in de sloep of in de caravan op de camping in de buurt. Twee jaar geleden was hij nog bij de tewaterlating van zijn sloep waarmee kleinzoon Stijn verder vaart. De laatste jaren was Jan Jansen aangewezen op de fiets en de rollator. Maar hoe ook; als het kon ging hij erop uit. Tot vorig jaar nog.
Vertrouwd
De laatste 20 jaar van zijn leven bracht hij samen met Annie door aan de Kloosterhof. Heel dichtbij het klooster in de nabijheid waarvan hij zich zo vertrouwd en geborgen voelde. Samen met Annie met wie hij zo lang lief en leed deelde. Twee weken geleden dronk hij samen met Hans nog een paar slokjes bier. Vorige week nog een paar trekken aan zijn laatste sigaret. Het was goed zo voor Jan Jansen. Woensdag nam hij afscheid van zijn dierbaren; hij sliep vreedzaam in en overleed in de nacht van donderdag op vrijdag. Zaterdagmiddag luidden de klokken van de Simon en Judaskerk als eerbetoon aan Jan Jansen. Woensdagavond gebeurt dat opnieuw; aan het begin van de afscheidsviering in de kerk. De aanvang is 19.00 uur. De crematie is in besloten kring. Jan Jansen: zijn naam en zijn leven blijven in herinnering.
Bron Ootmarsum vroeger en nu
