Rond kerkelijke feesten zijn door de eeuwen heen vaak oude tradities bewaard gebleven. Ook nu hangen in de binnenstad van Ootmarsum weer twaalf zogeheten Pinksterkronen. Het ophangen van de pinksterkroon is een heel oude traditie.

Op oude foto’s uit het begin van de twintigste eeuw is te zien, dat op kruispunten van straten een Pinksterkroon is opgehangen. Veelal straten die naar de r.-k. kerk leidden. Maar dat gebruik verdween en dus ook de Pinksterkronen … op één uitzondering na. In de Schiltstraat vóór het pand van de familie Reinders hing jaar in jaar uit een Pinksterkroon.

Ben Morshuis Stichting

In 2010 heeft de Ben Morshuis Stichting deze  oude traditie in ere hersteld en een tiental Pinksterkronen laten maken bij smid Martin Koster. Deze werden op advies en met behulp van de dames Annie en Mieke Reinders op de originele wijze opgesierd. De reacties op dit initiatief waren erg positief. In 2014 werd het aantal kronen nog uitgebreid, zodat nu het hele stadscentrum als het ware is ‘afgedekt’.

Pinksterbroed

De rondgang door het Pinksterbruidje, wat in de buurtschap Agelo gebruikelijk is, was een onbekende traditie in Ootmarsum. Dat is tenminste niet uit boeken of geschriften af te leiden.

In Agelo en Tilligte kennen ze wel de Pinksterbroed: een groep meisjes met voorop de pinksterbroed gaat van deur naar deur en zij zingen een liedje. Ze zijn meestal in het wit gekleed.

Het groepje van de Pinksterbroed op deze foto uit 1936 ziet er wel wat somberder uit.

Dit was een groep die deelnam aan de folkloristische optocht van 1936, gefotografeerd op de Markt. Alle oude gebruiken werden uitgebeeld en er kwamen van heinde en verre bezoekers naar Ootmarsum. Interessant is de grote Pinksterkroon die meegedragen werd.

Op deze foto uit 1942 ziet u de Pinksterbruidjes uit “Veur Agelo”. In die tijd waren de gezinnen nog groot en waren er voldoende meisjes om in Agelo twee groepen Pinksterbruidjes te formeren.

Klik op de foto om de namen van deze meisjes te zien. Toon meer Pinkster-foto’s op onze zoekpagina.

Deventer

Deze traditie heeft niet direct een verband met de christelijke traditie van het Pinksteren. Dat blijkt wel uit dit citaat op de website van Nederlands Cultureel Erfgoed.

Een originele vorm van lokale folklore is de Deventer Pinksterkroon.
in Deventer bijvoorbeeld kent men deze traditie ook nog en datzelfde geldt voor een aantal plaatsen in de Achterhoek. In Deventer bestond net als elders de gewoonte om kronen boven de straat te hangen, om er tol mee te heffen. Vanwege de ‘insolentien’ die daarbij bedreven werden, verbood de stedelijke overheid in 1679 de kronen.

Volgens de historicus Marc Wingens hebben de stadsbewoners daarop de pinksterkroon vervangen door meibomen. Maar toen in 1704 ook die bomen werden verboden, omdat het bomenbestand erdoor werd aangetast, richtten de bewoners als alternatief staken van zes tot tien meter op, die werden omhangen met hoepels en papieren slingers. In die vorm overleefden de Pinksterkronen, zoals zij genoemd bleven worden, met glans twee eeuwen, mede ook omdat er al vroeg buurtcommissies bij waren betrokken en er een prijsuitreiking aan was verbonden. In 1956 werden er nog twintig kronen opgericht, maar daarna zette het verval in en begin jaren zeventig leek het met deze traditie gedaan.

Maar er kwam een omslag. In buurten die te lijden hadden gehad onder sanering en leegloop, bleek de Deventer Pinksterkroon voor nieuwe cohesie te kunnen zorgen. Momenteel staat zij weer in vier wijken. Als gelegenheid voor jongens en meisjes om met elkaar kennis te maken fungeert de kroon niet meer, maar wel wordt er op eerste en tweede Pinksterdag nog in een kringen omheen gezwierd, het zogenaamde rozen.