Panorama op Ootmarsum.Het stadje Ootmarsum ligt fraai ingebed te midden van het glooiend landschap van noordelijk Twente. Het is dan ook niet vreemd, dat Ootmarsum van oudsher al een toeristische trekpleister is.

Houten poort aan de GrotestraatMaar ook het stadje zelf biedt een grote verscheidenheid aan historische gebouwen. Het is de laatste jaren ook door kunstminnend Nederland ontdekt, getuige de vele kunstenaars, die zich er vestigen en de kunstgaleries. Ook hierdoor heeft het toerisme zijn weg hier gevonden.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat een groep plaatselijke bewoners behoefte kreeg aan meer historische kennis over de stad en het gebied, waar zij opgegroeid zijn. De vereniging was daarmee geboren.

MolenhuisjeWie ook een dergelijk gevoel van nieuwsgierigheid over zich krijgt als je door de oude straatjes wandelt, kan terecht in het Molenhuisje. U vindt dit aan de Smithuisstraat 2, vlak naast het Openluchtmuseum. Hier heeft de Heemkunde Ootmarsum en omstreken haar domicilie.

Henk Eweg

Henk EwegHenk Eweg, onze stadshistoricus, heeft in de loop der jaren veel verhalen opgetekend. Verhalen over woningen, straatjes en hun bewoners. Als u nieuwsgierig bent naar deze verhalen, kijkt u dan eens op deze pagina. Het zal een bezoek aan ons stadje een andere dimensie geven!

Canon van Ootmarsum

In samenwerking met de IJsselacademie in Kampen is een prachtig Canon opgezet. Dit geeft een mooi overzicht over de belangrijke wapenfeiten uit de geschiedenis van Ootmarsum. Er is zelfs een app te downloaden voor de Smartphone.

Er zijn 50 verhalen geschreven, de meesten van de hand van Henk Eweg. Hieronder vindt u een overzicht van deze verhalen. U opent ze door op de titel te klikken.


Verhalen
Neanderthaler
130.000 - 35.000 v. Chr. Vuistbijl van Ootmarsum
In de omgeving van Ootmarsum zijn op enkele plaatsen Neandertalervuistbijlen gevonden. Opmerkelijk was de vondst van een zeldzame kleine hartvormige vuistbijl, vervaardigd van de steensoort helleflint, door Marcel Julsing in…
Grafheuvel
35.000 - 2100 v. Chr. Grafheuvels Springendal
Grafheuvels Springendal. Aan het einde van de oude steentijd, ongeveer 13.000 jaar geleden, verscheen de moderne mens (de homo sapiens) op het toneel.
Bronstijdhoeve
2100 v. Chr. - 700 n. Chr. De boerschappen
De boerschappen. In Twente zijn op verschillende plaatsen door archeologen de grondsporen van vroege bewoningskernen gevonden: paalresten, afvalputten en brandplekken in de grond.
Odemarus
±90 - 126 n. Chr. De legendarische koning Odemarus
Voor sommigen een vaststaand feit, voor anderen een legendarische figuur uit de geschiedenis, maar om kort te zijn: koning Odemarus heeft nooit bestaan.
Bedehuis
700-800 Het eerste bedehuis
Het eerste bedehuis. Op verschillende plaatsen in het oosten van ons land werden kleine boerderijachtige kerkjes gesticht. Dit was ook het geval in Ootmarsum, waar een oratorium (bedehuis of kapel)…
Bisschop Radboud
900-917 Bisschop Radboud
Bisschop Radboud werd omstreeks het midden van de 9de eeuw in de buurt van Namen geboren uit een aanzienlijke Frankische familie. Hij werd gevormd en opgeleid door zijn oom Gunthar,…
Bergvrede
±1150 De Bergvrede
De Bergvrede. Rondom het kleine Ootmarsum was een palissade aangelegd met enkele doorgangen. Een akte uit 1393 in het oud-archief van Ootmarsum bericht ons over de Bergvrede, een verdedigingswerk bij…
Oude prent RK kerk
1196 De Simon en Judas Kerk
De Simon en Judas Kerk. In 1195 werd het kerkje van Ootmarsum door Drentse huurtroepen van de graaf van Gelre verwoest. Men besloot een kerk van Bentheimer zandsteen te bouwen.
De Commanderie
1262-1635 De Commanderie Ootmarsum
Het is moeilijk voor te stellen dat eeuwen geleden achter het Ootmarsumse Openluchtmuseum een indrukwekkend bouwwerk stond met een grote inrijpoort: de Commanderie van Ootmarsum.
Akte uit 1314
1314-1533 Stadsrechten van Ootmarsum
In 1528 kwam er een einde aan het wereldlijk gezag van de bisschop. De nieuwe landsheer werd keizer Karel V. Op 27 juni 1533 werden namens genoemde keizer door stadhouder…
Jan Hendrik van Beverforde
1332 De Bisschoppelijke Hof Ootmarsum
De Bisschoppelijke Hof Ootmarsum. De functie van hofmeier werd vaak uitgeoefend door een rijke boer, maar in Ootmarsum was dit meestal een plaatselijk belangrijk persoon. Later werd dit ambt zelfs…
Gildebeker
1333 De gildebrief van schröders en scheerders
De gilden van Ootmarsum zijn ontstaan in de Middeleeuwen. De oudste gildebrief van Ootmarsum is die van de "schröders en scheerders" (snijders of kleermakers) uit 1333, die is overgeschreven in…
Oude kaart Ootmarsum
1337 De Vèèrlns
Het stadsbestuur bestond uit zes schepenen (burgemeesters) en vier meentelieden. De stad was verdeeld in vier kwartieren die werden aangeduid als vierels of vèèrlns: het Schild, de Markt, de Oostenborg…
Detail waterverftekening Ootmarsum
1560-1561 De kaart van Jacob van Deventer
De eerste topografische kaart van Ootmarsum werd in 1560-1561 getekend door Jacob van Deventer. Hij deed dit in opdracht van de toenmalige landsheer, de Spaanse koning Filips II.
Prins Maurits
1597 Ootmarsum belegerd
Ootmarsum belegerd. Ootmarsum viel in deze onrustige jaren beurteling in Staatse en Spaanse handen. In 1571 werden de eerste Spaanse troepen in Ootmarsum gelegerd.
Prent van Grote Kerk
1609 Schermutselingen in de kerk
Schermutselingen in de kerk. Op Pinksteren 1609 droeg pastoor Fredericus van Delden de mis op, toen twee soldaten in Staatse dienst de kerk binnenkwamen om hem te arresteren.
Huis Ootmarsum
1635-1811 Het Huis Ootmarsum
Het Huis Ootmarsum. Na zijn benoeming tot drost van Twente begon Friedrich van Heiden met de verfraaiing van het voormalige Commanderiecomplex. De tuinen werden omgevormd tot een park met fonteinen,…
Klaslokaal Latijnse School
1638 De Latijnse school
Evenals veel andere steden had Ootmarsum een Latijnse school waar leerlingen werden voorbereid op een universitaire opleiding, voornamelijk rechten en theologie. De voertaal en lesstof op de vervolgopleidingen was Latijn:…
Cremershuis 1900
1656 Het Cremershuis
Het Cremershuis. In 1656 betrokken Joan Cremer met zijn vrouw Jenneken Dreesman hun verbouwde huis aan de Marktstraat 3. Joan Cremer, hoogstwaarschijnlijk koopman, kon zich veroorloven een tweetal huizen zodanig…
Roggebroden
1672 De brooduitdeling op de Ageler Es
De brooduitdeling is een zeer oud gebruik dat zich afspeelt op de Ageler Es. Hier werden vroeger, op maandag na Beloken Pinksteren, door boeren met een aandeel in de marke…
Schuilkerk
1680 Pastoor Smithuis
Pastoor Smithuis was afkomstig uit Lingen en had in Munster gestudeerd. Bij het klooster Frenswegen had men hem voorgesteld zich over de parochie van Ootmarsum te ontfermen.
Stoomwasserij Springendal
1724 Papiermolen op het Springendal
Papiermolen op het Springendal. In 1867 werd onder het beheer van de twee broers G.W. Cramer en H.G.D. Cramer een rond-zeefmachine geïnstalleerd, de eerste in heel Nederland.
Stadsvaandel Oldenzaal
1747 Verovering stadsvaandel Oldenzaal
Verovering stadsvaandel Oldenzaal. Op 27 januari 1747 vond op de "Duustervoort" bij Rossum een beladen wedstrijd plaats. Men trok met roffelende trom en wapperende banieren ten strijde. Burgemeester Cramer voerde…
1747-1775 Rentmeester Joan Georg Dröghoorn
Rentmeester Joan Georg Dröghoorn deed nauwgezet zijn werk bij het innen van de pachten en uitstel van betaling was wat hem betreft niet aan de orde. Kon er niet betaald…
Sigismund
1769-1790 Sigismund van Heiden Hompesch
Sigismund Vincent Gustaf Ludwich van Heiden werd op 24 februari 1731 op het Huis Ootmarsum geboren. Als toekomstig bezitter van het familiehuis zou hij te zijner tijd de titel heer…
Dagboek van Loo
1777-1797 Het dagboek van dominee Van Loo
Gedurende de jaren van zijn predikantschap in Ootmarsum, van 1777 tot 1797, hield dominee Jacob van Loo een dagboek bij. Wat zijn dagboek zo bijzonder maakt, zijn de teksten waarin…
1780-1809 Antony Vosding van Beverforde, de laatste hofmeier
In zijn periode als burgemeester van Ootmarsum van 1785 tot 1787 probeerde Antony Vosding van Beverforde zijn denkbeelden, ook binnen het bestuur van de stad waar de patriotten de boventoon…
Johan Derk van der Capelle tot den Pol
1785 Patriottisch bolwerk
De Overijsselse edelman Joan Derk van der Capellen tot den Pol schreef in 1781 een pamflet "Aan het volk van Nederland". Hierin werden misstanden aan de kaak gesteld en veranderingen…
Lodewijk Napoleon
1809 Bezoek koning Lodewijk Napoleon
Op 9 maart 1809 reisde koning Lodewijk Napoleon met zijn echtgenote en gevolg, begeleid door een escorte van 56 Franse huzaren, van Almelo naar Ootmarsum. Voor de stad werd hij…
Plattegrond Ootmarsum 1819
1811 De gemeente Ootmarsum
De stad Ootmarsum werd ook een zelfstandige gemeente. De eerste burgemeester van de gemeente Ootmarsum was Jan Willem Essink. De opsplitsing van het landelijk gebied van Ootmarsum vond in twee…
Damastfabriek
1813 Twentsche Damastfabriek
De Twentsche Damastfabriek is gebouwd in 1860, de eerste stoommachine werd aangeschaft waarmee de overgang gemaakt werd van handweven met de smietspoel naar machinaal weven met de snelspoel.
Roomskatholieke kerk 1829
1839-1843 De afbraak van de kerktoren
Op basis van het alarmerende rapport van Hagels en het schrijven van de gouverneur nam de gemeenteraad op 13 december 1838 het besluit de hoge vierkante toren af te breken.…
De Poaskearls
1840 Vlöggeln
Vlöggeln. Aan het eind van de middag, op zowel Eerste als de Tweede Paasdag, wordt er gevlöggeld. Traditiegetrouw doen veel Ootmarsummers hieraan mee. De poaskearls komen samen op de Poaskamp,…
Gevelsteen synagoge
1843 Bouw van de synagoge
In 1843 werd er toestemming verleend voor de bouw van de synagoge aan de Kloosterstraat. Voor ƒ 2.400,‒ kwam er een behoorlijk gebouw tot stand
Postkoets 1900
1845 Nieuwe wegen
Door gebrekkige aansluiting op de nieuwe straat-, spoor-, en waterwegen, en het gebrek aan ruimte, liep Ootmarsum de vestiging en uitbreiding van industrie mis. Ootmarsum bleef stilstaan in de tijd,…
Zusters OLV van Amersfoort
1850-2006 De zusters van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort
Het ontstaan van het zusterklooster van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort in 1850 was voor een belangrijk deel te danken aan de familie Teusse. Vader Hendrikus Hermannus Teusse, een welgestelde…
Vaandel Harmonie Caecilia
1873 Harmonie Caecilia
Harminie Caecilia is opgericht als fanfare in 1873, werd later een harmonie en werd in de jaren vijftig uitgebreid met een drumband. Harmonie Caecilia is daarmee de oudste nog bestaande…
Gasthuis aan de Markt
1918 St. Franciscus Gasthuis
St. Franciscus Gasthuis. Pastoor Egberink op Beuvink kocht in de Schiltstraat een woonhuis en hier begonnen de zusters hun werkzaamheden. Omdat deze huisvesting erg klein was, bezochten zij de zieken…
Oriënteertafel
1926 De oriënteertafel
Op 22 juli 1922 hield de ANWB haar jaarvergadering in Twente en werd tijdens een aansluitende toertocht onder meer Ootmarsum aangedaan. Daar was voor de gelegenheid een provisorische tafel op…
Pastoor Scheepersschool
1927-1932 De Ootmarsumse schoolstrijd
In 1926 was voor de meisjes een nieuwe school, de St. Jozefschool, aan de Putstraat gebouwd. Na een lange "Ootmarsumse schoolstrijd" heeft Pastoor Scheepers in 1932 de Jongensschool gerealiseerd.
KOSC Eerste seniorenelftal
1933 Voetbalvereniging KOSC
Voetbalvereniging KOSC is de oudste officiële nog bestaande sportvereniging in Ootmarsum. In 2008 werd het 75-jarig bestaan gevierd.
watertoren op de Kuiperberg
1934 De watertoren
De watertoren. In 1932 deed de Waterleiding Maatschappij Overijssel (WMO) het gemeentebestuur een voorstel om Ootmarsum aan te sluiten op het waterleidingnet.
Hotel Tubantia
1940-1945 De Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog. De Duitse militairen richtten in de stad hun onderkomens in. Woningen en andere gebouwen werden gevorderd voor huisvesting. Op 4 april 1945 werd Ootmarsum door de Engelsen…
1903-1968 Gerard Hulsink
In 1930 was Gerard Hulsink gestart met een aannemersbedrijf, gespecialiseerd in het leggen van leidingen. De aanvang was moeizaam, maar later was er volop werk, zeker na de oorlog.
Woonwijk t Buske
1953 ‘t Buske
't Buske. Na de Tweede Wereldoorlog was er een nijpend tekort aan woningen. Bovendien trad de Woningwet in werking, waardoor oude huizen onbewoonbaar verklaard werden. Dit alles maakte sociale woningbouw…
t Los Hoes
1963 Openluchtmuseum Ootmarsum
In 1963 werd, ter vervanging van het oude, aan de rand van Ootmarsum een vergelijkbaar ‒ onbewoond ‒ Los Hoes gebouwd. In de loop der jaren ontwikkelde deze museumboerderij zich…
Prins en eerste raad van Elf
1963 De Othmarridders
In 1963 werd door een groep jongeren het initiatief genomen het carnaval in Ootmarsum nieuw leven in te blazen. Elf jongemannen in leeftijd variërend van 20 tot 24 jaar besloten…
Het Drostenhuis
1964 Het Drostenhuis
Het Drostenhuis. De oorspronkelijke stadsboerderij was door de familie Cramer in de 18e eeuw al ingrijpend verbouwd, maar daarna in verval geraakt. Na de restauratie en interne verbouwing kreeg het…
Ton Schulten in zijn atelier
1993 Ton Schulten
Ton Schulten trok met zijn activiteiten een spoor van verandering door het stadsbeeld. Zijn succes lokte andere kunstenaars naar Ootmarsum, onder anderen de internationaal bekende glaskunstenares Annemiek Punt, Berend Seiger…
Nieuwe gemeentenaam
2001 Het verlies van zelfstandigheid
Het verlies van zelfstandigheid. De voormalige gemeenten Ootmarsum, Denekamp en Weerselo gingen verder onder de naam Dinkelland. De nieuwe naam werd op 1 juni 2002 tegelijk met de nieuwe huisstijl…
2024-01-28 20:57:39